Windows 'da C/C++ Kodlarının Derlenmesi

 C kodları doğrudan çalıştırılabilen kodlar değildir. Bu nedenle C kodlarının öncelikle kodun çalışacağı sistem için derlenmesi başka bir ifade ile makine diline dönüştürülmesi gerekmektedir. Kodun çalışacağı sistem ifadesinden kasıt bilgisayarlar için kullanılan işletim sistemi iken gömülü sistemlerde ise kullanılacak olan donanımdır. Gömülü sistemlere verilebilecek en basit örnek Arduino dur.  Arduino da C kodları ile programlanır ve program kodu Arduino 'nun kullandığı mikro denetleyiciye göre derlenir. 

 Biz bu başlık altında C/C++ kodlarımızın Windows işletim sisteminde çalışmasını istediğimiz için bu amaca uygun bir derleyiciye ihtiyacımız var. Bu konuda birden çok seçenek olmakla beraber benim tavsiye edeceğim derleyici hem C hem de C++ kodlarını derleyebilen Mingw derleyicisidir. Mingw nin farklı sürümleri bulunmakta ve bu sürümlerin kurulumları birbirine göre farklılık göstermektedir. Bu nedenle kullanmak istediğiniz sürümün kurulum notlarını mutlaka incelemenizi tavsiye ederim. Benim kullandığım derleyicinin versiyonu 7.2.0(gcc)/5.0.3(mingw) şeklindedir. Derleyiciyi Mingw sitesinden indirebilir veya doğrudan buraya tıklayabilirsiniz.

Mingw Kurulumu :

1. Mingw 'nin kurumu sırasında "Architecture" seçeneğini "x86_64" olarak ayarlayınız. 

2. Mingw nin yükleneceği klasörü arzu ederseniz değiştirebilir veya olduğu gibi bırakabilirsiniz. Bu aşamada sadece mingw nin hangi klasörler altına kurulduğuna dikkat edin ve ilerleyerek kurulumu tamamlayın. 

3. Mingw nin kurulu olduğu klasör altındaki "bin" klasörünü açın ve adres çubuğuna tıklayarak dosya yolunu kopyalayın.

4. Bilgisayar özelliklerinden  Gelişmiş sistem ayarlarına oradan da Ortam değişkenleri girerek, kullanıcı değişkenleri bölümündeki listeden "Path" e tıklayarak "Düzenle" butona basın. Açılan pencerede "Yeni" butona basarak bir önceki adımda kopyalamış olduğunuz dosya yolunu boş satıra yapıştırın.  Tamam butonu ile çıkış yaparak işlemi tamamlayın. 

5. Mingw nin doğru bir şekilde çalıştığını test etmek için Başlat menüsüne "cmd" komut istemi penceresini açın ve "gcc --version" yazarak enter tuşuna basın. Sisteminizde kurulu olan gcc versiyon bilgisini almalısınız. Aynı şekilde "g++ --version" yazarak g++ versiyon bilgisini de almalısınız. Bu aşamada sistemimizde artık çalışmaya hazır bir C/C++ derleyicimiz olduğunu biliyoruz. 

 Artık bir derleyiciye sahip olduğuma göre basit birer C ve C++ kodu derleyip çalıştıralım. C/C++ kodu yazmak için temelde bir text editörü (notepad) yeterlidir. Mingw de C kodları gcc komutu ile, C++ kodları g++ komutu ile derlenir. C++ dili C dilinin tüm özelliklerini kapsadığı için g++ komutu ile C kodlarını da derlemek mümkündür. 

Gcc ile C kodu derleme :

     Test amaçlı kodlarımızı yazmak için not defteri uygulamasını açın ve aşağıdaki kodları yazın veya kopya yapıştır yapın...

#include <stdio.h>

int main()
{
  printf("C dilinden Merhaba");
  return 0;
}

 Not defterindeki kodu kaydetme aşamasında "Kayıt türü" seçimini "Tüm dosyalar (*.*)" şeklinde ayarlayın. Dosya adına "main.c" verin ve derleme aşamasında kullanmak üzere dosyayı kaydettiğiniz dosya yolunu kopyalayın. 

 "Komut istemi" penceresini tekrar açarak "cd " yazdıktan sonra ctrl+v tuşuna basalım. Böylece "cd c:\xxxxxx\xxx\..." şeklinde dosyamızın olduğu klasöre ulaşmış oluruz. 

 "gcc main.c" yazıp enter tuşuna basarak derleme işlemini başlatalım. Sonrasında derlenmiş dosyamızı görmek için "dir" komutunu girelim. "a.exe" olarak derlenmiş dosyamızı görmeliyiz. Son olarak "a.exe" yazarak programımızı çalıştıralım. Ekrana "C dilinden Merhaba" yazıldığını görüyorsak programımızın başarılı bir şekilde derlenmiş ve çalışıyor olduğunu görmüş oluruz.

G++ ile C++ kodu derleme :

 C ile C++ kodlarını derleme sırasında yöntem olarak hiçbir fark yoktur. Sadece c++ kodlarının yazıldığı dosya uzantıları *.cpp olarak adlandırılır ve derleme sırasında gcc yerine g++ komutu kullanılır. Aşağıdaki C++ kodunu not defterinde yazarak "main.cpp" olarak kaydedelim ve g++ ile derleyip çalıştıralım.

#include <iostream>

using namespace std;

int main()
{
  cout << "C++ Dilinden Merhaba" << endl;
  return 0;
}

Derleme parametreleri : 

 Dikkat ettiyseniz main adlı kod dosyamız a.exe adı ile derlenmiş dosya haline dönüştü. Derleme sırasında ek parametre yazarak "a" yerine istediğimiz ismi verebiliriz. Örneğin derlenmiş dosyamızın isminin test.exe olmasını istiyor isek "g++ main.cpp -o test" şekilde derleme yapmalıyız. 

 Derleme sırasında kullanılan parametreler sadece isim vermekle sınırlı değil.  Örneğin birden çok kodun birleştirilerek derlenmesi gibi daha bir çok farklı parametre var. Ancak C/C++ dilini öğrenme aşamasında yazılan kodların çalıştırılabilmesi için bu kadarı yeterli... Yine de parametreler hakkında daha fazla bilgiye ihtiyacınız var ise buraya bakabilirsiniz. 

 Derleme ve kod yazma için diğer bir yöntem ise IDE kullanmaktır. Ben bu konuda tercihimi Visual Studio Code 'dan yana kullanıyorum. Buraya tıklayarak Vs Code ile C/C++ derleme konusuna ulaşabilirsiniz. 

 Ayrıca isterseniz konunun anlatıldığı video yu izleyebilirsiniz.