Günümüzde crt montörleri terk ederek hepimiz lcd monitör kullanmaya başladık. Lcd panel üzerinde oluşturulan görüntünün gözle görülebilir duruma gelmesi için lcd panel arkasına bir ışık kaynağına ihtiyaç vardır. Eski nesil monitörlerde ışık kaynağı olarak floresan lamba kullanılırken yeni nesi monitörlerde led lamba kullanılmaktadır. Yeni teknolojiler ile konfor ve kalite algısı göreceli olarak artarken maalesef kullanım ömrü kısalmaktadır.
Kullandığımız Lcd Tv de bu durumdan muzdarip bir şekilde arıza yaptı. TV de ses var ancak görüntü yok. Aslında görüntü de var sadece arka ışıklandırma çalışmadığı için biz görmüyoruz. Bu şekilde arıza yapan bir tv de ekrana yakından dikkatli bir şekilde bakılırsa belli belirsiz ekranda görüntü olduğu anlaşılır. Bu durumda aydınlatma arızası kesin olarak tespit edilmiş olur. Bizim Tv de de durum böyle olunca evde bir tamir projesi ortaya çıkmış oldu.
Nasıl yaptım konusuna geçmeden önce bir uyarıda bulunayım. Bu işlem sırasında lcd panel söküm/takım işlemi yapılmakta olup tv nin en pahalı parçasıdır. En ufak bir dikkatsizlik sonucu lcd panel zarar görebilir. Bu konuda tecrübeli değil iseniz kesinlikle bu projeyi referans alarak bir tamirat işine girişmeyin. Tavisye olarak bu konularda tecrübe kazanmak, el yeteneğinizi geliştirmek adına ise elinize eski, bozuk herhangi bir lcd monitör geçer ise panel kısmını söküp geri toplayarak tecrübe edinin...
Tv miz Beko marka 40" (galiba tam ölçüsünü hatırlamıyorum) bir model.
Sıkıntılı söküm aşamalarında birisi. Tv yi dik pozisyona alarak ve bir elinizle parçaları ayırmak için baskı uyguluyorsunuz. Parçaların bir birine tutunduğu noktada bir tırnak olduğunu anlayıp düz uçlu tornavida ile plastiğe en az hasar verecek şekilde tırnakları attırmaya çalışıyorsunuz. Sırf bu iş işin tasarlanmış sökme aparatları buluyor.
Ön çerçeveyi sökmeyi başardık... Lcd paneli yerinde sabit tutan bu çerçeve olduğu için yine bu aşamada dikkat olmak gerekli. Bu nedenle çerçeveyi tamamen sökmeden önce tv yi sırt üzeri masaya yatırdım. Aksi durumda panel yerinden konrtolsüz bir şekilde çıkabilir.
Paneli yerinden almak için normalde vantuzlu aparatlar kullanılıyor. Ancak biz yine kendi imkanlarımız ile bu işlemi yapıyoruz. Paneli yatay pozisyonda kenarından tutarak kaldırmamız durumunda panel kendi ağırlığı nedeni ile esneyerek kırılabilir. Bu nedenle Tv gövdesini dik konuma getirip hafif baş aşağı pozisyonlayınca panel yerinden kendi kendine ayrılıyor. Paneli köşelerinden tutarak dik bir şekilde elimize alıyoruz.
Lcd Panelin altında arka ışığı düzgün dağıtma amacı ile yerleştirilmiş bir dizi plastik optik katman ve bunları bir arada tutan ikinci bir plastik çerçeve buluyor.
Yine tırnaklı yapıya sahip ikinci çerçeveyi yerinden söküyoruz. Plastik katmanların tamamını yerinden alıp yine başka bir yerde muhafaza ediyoruz. Plastik katmanlarının sırasını ve yönlerini karıştırmamak gerekli. Bu nedenle katmanları bir birinden ayırmayın. Hepsini tek seferde sökün takın.
Ve sonunda led lere ulaştık. Bu sırada tv nin sökmediğimiz yeri kalmadı... Bu Tv sekiz yaşında ve daha önce bir kere daha aynı aynı arızayı yapmıştı. Önceki tamiratın izleri görünüyor. Tüm ledler seri bağlı. Ledlerden biri arıza yaparak kısa devre olur ise besleme akım takipçisi olarak çalıştığı için genellikle bir sorun çıkmıyor ancak ledlerden biri açık devre olur ise tüm lambalar sönerek görüntü alamaz hale geliyoruz.
Bu aşamada tek tek tüm ledleri kontrol edeceğiz. Test noktalarında ledlere voltaj uyguluyorum. 2.5V ile başlayarak voltajı kademeli artırdım ve test için 3V un uygun olduğunu tespit ettim. Karıştırmamak için sorunlu ledleri hemen keçeli kalem ile işaretliyorum. Aslında böyle bir arızada tüm led barları yenilemek en doğrusu olacaktır. Ancak ben masraf yapmadan elimdeki imkanlar ile bir tamirat yapma niyetindeyim.
Arızalı ledlerin yerine diğer led bar dan sağlam ledleri pcb si ile beraber monte ediyorum. Ledleri kendi yerine lehimleyerek söküp takacak ekipman olmadığından böyle bir yöntem uyguluyoruz. Yenilediğimiz ledler pcb kalınlığı kadar daha yukarıda duruyor ancak pratikte bir sorun çıkmıyor.
Tüm sorunlu ledleri değiştirdikten sonra tekrar ledleri tek tek kontrol ediyoruz. Gözden kaçan bir hata olur ise paneli tekrar sökmek zorunda kalmamak adına tekrar tekrar kontrol ediyoruz. Sonrasında söktüğümüz sıra ile tüm parçaları geri takarak tv yi topluyoruz.
Tv sorunsuz çalışıyor. Led barlara resmen yama yaptık. Marka farkı ile ışık sıcaklığı arasında çok az farklar olabiliyor ancak reflektör paneller ışığı homojen dağıttığı için nihai görüntüde hiçbir fark oluşmuyor. hatta bir çoğumuzun tv sinde ledlerden bazıları arızalanıyor ancak açık devre oluşturmadığı için sorunu fark etmiyoruz. Çok fazla led arızalanırsa ekranın bir bölümü hafif parçalı bulutlu gibi gölgeli bir görüntü oluşturabilir. Bir başka itiraz ise soğutma performansı ile ilgi olabilir. Alüminyum led barlar da durum farklı olabilir ancak benim karşıma çıkan led barlar cem pcb ve bakır yüzey dışında bir soğutma yok. Vel hasıl kaba bir yaklaşım ile orijinali kadar sağlam oluyor. Orijinali 3-5 yıl çalıştı. Bu da o kadar çalışıyor. Genel olarak arıza yaşayan yaşamayan herkese tavsiyem şu olabilir. Aydınlatma ışığı ayarını sonuna kadar açmayın. Işığı azaltırsanız daha az ısı oluşacağı için ledleriniz uzun ömürlü olur....